Những điều cần biết về rối loạn tiền đình

Rối loạn tiền đình là hội chứng ở đầu rất phổ biến, có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu đi kèm với các bệnh lý như thiếu máu não, huyết áp cao hay tiểu đường. Phát hiện sớm triệu chứng bệnh để chẩn đoán và điều trị kịp thời là rất quan trọng giúp bệnh nhân kiểm soát tốt triệu chứng bệnh, hãy cùng MEDLATEC tìm hiểu chi tiết hơn trong bài viết dưới đây.

1. Rối loạn tiền đình là gì?

Tiền đình có vai trò duy trì trạng thái thăng bằng cho cơ thể, thuộc hệ thần kinh, nằm phí sau ốc tai hai bên. Hệ thống tiền đình cũng phối hợp cử động giữa các bộ phận như mắt, tay, chân, thân mình,… trong các hoạt động của cơ thể và cân bằng cơ thể.

Rối loạn tiền đình là chứng bệnh ở đầu phổ biến

Rối loạn tiền đình có thể bắt nguồn từ nguyên nhân tổn thương mạch máu não, tổn thương tai trong hoặc do vấn đề ở dây thần kinh số 8. Triệu chứng điển hình của bệnh là hoa mắt, cơ thể loạng choạng, chóng mặt, ù tai, buồn nôn,…

Các triệu chứng rối loạn tiền đình có thể lặp đi lặp lại nhiều lần trong nhiều ngày, ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, sức khỏe và năng suất công việc. Theo nguồn gốc khởi phát, rối loạn tiền đìnhđược chia thành 2 nhóm:

1.1. Rối loạn tiền đình có nguồn gốc ngoại biên

Nguyên nhân dẫn đến rối loạn tiền đình ở nhóm này là do tổn thương hệ tiền đình ở vùng tai trong. Biểu hiện rõ ràng nhất của bệnh là chóng mặt, cơ thể mất thăng bằng. Dạng rối loạn tiền đình này là phổ biến nhất, có thể kéo dài dai dẳng gây nhiều khó chịu.

Rối loạn tiền đình ngoại biên là nhóm bệnh phổ biến nhất

1.2. Rối loạn tiền đình có nguồn gốc trung ương

Dạng rối loạn tiền đình này xuất phát từ những tổn thương nhân tiền đình ở thân não, tiểu não. Tuy triệu chứng bệnh ít rầm rộ nhưng khá nguy hiểm và khó điều trị hơn so với nhóm trên.

2. Nguyên nhân thường gặp dẫn đến rối loạn tiền đình

Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình rất đa dạng, được chia thành những nhóm sau đây:

2.1. Nguyên nhân rối loạn tiền đình ngoại biên

• Rối loạn chuyển hóa: gồm các bệnh lý như tiểu đường, suy giáp, tăng ure huyết,…

• Viêm gây thần kinh tiền đình: do virus Zona, quai bị, thủy đậu gây liệt dây thần kinh tiền đình, dẫn đến chóng mặt, mất thăng bằng trong nhiều giờ hoặc thậm chí kéo dài đến vài tháng.

• Hội chứng Meniere phù nề tai trong.

• Chấn thương vùng tai trong.

• Viêm tai giữa cấp và mạn tính.

• U dây thần kinh số VIII.

• Sỏi nhĩ.

• Dị dạng tai trong.

• Tác dụng không mong muốn của thuốc điều trị, rượu hoặc ma túy.

• Nhãn cầu.

• Say tàu xe.

Say tàu xe cũng là nguyên nhân gây rối loạn tiền đình

2.2. Nguyên nhân rối loạn tiền đình trung ương

• Hạ huyết áp tư thế.

• Thiểu năng tuần hoàn sống nền.

• Nhồi máu tiểu não.

• Hội chứng Wallenberg.

• Xơ cứng rải rác.

• U tiểu não.

• Bệnh Parkinson.

• Giang mai thần kinh.

• Bệnh đau đầu Migraine.

2.3. Một số yếu tố làm tăng nguy cơ

Tiền sử bị chóng mặt, có khả năng bị hoa mắt, choáng váng, mất thăng bằng,… và nguy cơ rối loạn tiền đình trong tương lai.

Tuổi tác: Bất cứ độ tuổi nào cũng có thể bị rối loạn tiền đình, song người lớn tuổi là đối tượng nguy cơ cao hơn người trẻ, đặc biệt là độ tuổi từ 40 trở lên.

3. Rối loạn tiền đình: chẩn đoán và điều trị

Rối loạn tiền đình càng nghiêm trọng thì dấu hiệu càng rõ ràng và liên tục, song bác sĩ cần dựa trên cả các xét nghiệm để chẩn đoán bệnh chính xác.

3.1. Phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh cũng như đánh giá tình trạng bệnh, bác sĩ thường chỉ định các phương pháp sau:

• Xét nghiệm điện và các phương pháp sử dụng điện cực nhỏ.

• Xét nghiệm âm ốc tai.

Chụp MRI để kiểm tra nguyên nhân gây rối loạn tiền đình

• Chụp cộng hưởng MRI: phương pháp này giúp bác sĩ chẩn đoán rối loạn tiền đình có liên quan đến khối u hay sự bất thường về mô mềm trong não hay không.

• Xét nghiệm xoay vòng: đánh giá hoạt động của mắt và tai khi người bệnh gặp triệu chứng rối loạn tiền đình.

Từ kết quả xét nghiệm, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị riêng với từng bệnh nhân.

3.2. Điều trị

Hiện nay, điều trị rối loạn tiền đình có thể kết hợp nhiều phương pháp bao gồm:

• Điều trị bằng thuốc kê đơn để giảm nhẹ triệu chứng cũng như ảnh hưởng của chứng rối loạn tiền đình, loại và liều lượng thuốc kê với từng trường hợp người bệnh là khác nhau.

• Các bài tập phục hồi chức năng tiền đình: các bài tập này sẽ giúp các bộ phận trong cơ thể hoạt động, phối hợp nhịp nhàng hơn cũng như giúp não nhận biết tín hiệu và xử lý tín hiệu từ tiền đình hiệu quả hơn.

• Tập thể dục đều đặn, ít nhất 30 phút mỗi ngày sẽ giúp tăng lưu thông khí huyết, máu lên não ổn định hơn.

• Các bài tập yoga, thiền giúp cải thiện tâm trạng người bệnh, tập đúng cách giúp người bệnh thoải mái, lạc quan hơn.

Tập Yoga giảm căng thẳng và giảm rối loạn tiền đình

• Chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ dinh dưỡng và các nhóm chất, tăng cường rau củ quả, hạn chế các thức ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, đồ ăn xào,…

• Ngủ 8 tiếng/ngày cũng như duy trì giấc ngủ sâu.

• Luôn giữ tinh thần lạc quan, tích cực trước mọi sự việc.

Như vậy, rối loạn tiền đình là tình trạng rối loạn trong quá trình truyền dẫn, tiếp nhận và xử lý thông tin của tiền đình do nhiều nguyên nhân gây ra. Bệnh có thể nguy hiểm nếu kết hợp với các bệnh lý như u não, bệnh lý mạch máu, huyết áp cao và gây ra nhiều biến chứng nặng nề. Do đó, khi có dấu hiệu rối loạn tiền đình, người bệnh nên sớm đi khám để được chẩn đoán điều trị.